Boeren tussen Boomwallen

Fjildlab Noord Oost Frylân · Veldlaboratorium in Noordoost-Fryslân

Boeren tussen Boomwallen

Het project “Boeren tussen Boomwallen” geeft vorm aan de transitie naar een meer natuurinclusieve kringlooplandbouw binnen de Noordelijke Friese Wouden. Het project is een samenwerking van vereniging Noardlike Fryske Wâlden, VANLA (Vereniging voor Agrarische Natuur- en Landschapsbeheer in Achtkarspelen), Landschapsbeheer Friesland, Friese Milieu Federatie, Louis Bolk Instituut en Hogeschool Van Hall Larenstein.

Het onderzoek is gericht op een nieuw verdienmodel voor de boeren. Weilanden en akkerbouwgrond zijn omringd door houtwallen en elzensingels die onderhouden worden door de boer. Inhoudelijk is het project ingericht op de vragen die bij de agrariërs zelf leven rond inpassen en benutten van boomwallen, silvopastorale systemen* en agroforestry**. In het project is zowel aandacht voor bedrijven met bestaande- en/of nog nieuw aan te leggen landschapselementen. Door het combineren van vruchtdragende bomen of struiken met klassieke landbouwgewassen of veeteelt ontstaat een nieuw verdienmodel. Daarnaast verrijkt het de biodiversiteit en geeft het vorm aan de natuurinclusieve kringlooplandbouw in onze regio. Hiermee wordt het historische cultuurlandschap behouden en geeft het een langetermijnperspectief voor de boer.

Veertig boeren in de regio Noordoost-Fryslân gaan de komende 2,5 jaar experimenteren met houtige gewassen, zoals bomen en struiken. Hierbij worden ze begeleid door de experts van de betrokken organisaties. VANLA heeft al ervaring opgedaan met fruit- en notenbomen in grasland. De zogenoemde voederbomen zijn niet alleen geschikt voor het aanvullen van het rantsoen maar zorgen ook voor een aangenaam microklimaat. Vanuit verschillende invalshoeken zal onderzoek worden gedaan om zo een nieuw verdienmodel te creëren voor de boer.

“Het vertalen van landelijke kennis en ervaring naar praktisch inpassingsplannen die bijdragen aan het verdienmodel van de boer in het coulisselandschap is misschien wel dé belangrijkste pijler van dit project. Hiermee willen we ervaring opdoen en dat werkt het beste door met elkaar aan de slag te gaan in het veld” – vertelt Jelle Pilat, projectleider.

Dit project wordt mede gefinancierd vanuit de Versnellingsagenda.
Bron: www.qop.nl

Lees wat er tot april 2024 binnen dit project is gebeurd.

* Een verzamelnaam voor vele vormen van landgebruik bij houtige gewassen in combinatie met de veehouderij.
** Een verzamelnaam voor velen vormen van landgebruik bij houtige gewassen en klassieke landbouwgewassen die op hetzelfde perceel voorkomen.

Mesokosmossen – Een brug tussen laboratoriumonderzoek en praktijkonderzoek

Petra Boorsma en Emiel Elferink onderzoeken duurzaam bodembeheer met behulp van mesokosmossen, gecontroleerde ecosystemen die de natuurlijke omgeving nauwkeurig simuleren. Deze opzet biedt een efficiënte manier om bodemprocessen te bestuderen, en de resultaten helpen boeren nieuwe inzichten te geven voor duurzamer en winstgevender landgebruik.

Unique Milk Selling Points: Duurzame Innovatie in de Zuivelsector

De initiatiefnemers onderzoeken de unieke samenstelling van melk van biologische koeien op kruidenrijke weides, met als doel onderscheidende kenmerken te identificeren en nieuwe verdienmodellen voor duurzame zuivel te ontwikkelen.

Regenerearje kinst leare: Leren van de bodem

Met de opkomst van regeneratieve landbouw verschuift de focus van schade beperken naar het actief herstellen en verbeteren van de bodem. Het nieuwe project ‘Regenerearje kinst leare’ speelt hierop in. Samen met boeren en onderzoekers wil dit project meer inzicht krijgen in het gebruik van groenbemesters en hoe deze de bodem beïnvloeden. Sander Bernaerts en Sigrid Dassen, twee sleutelfiguren in dit project, vertellen er meer over.

Kansrijke Gewassen

In de eerste fase van het project FjildLokaal willen Stichting Natuur Educatie Buitenpost/De Kruidhof, Hogeschool Van Hall Larenstein en Eettuin/Yn, een ecologisch en maatschappelijk verdienmodel ontwikkelen voor duurzame, lokale voedselproductie met educatieprogramma voor primair en voortgezet onderwijs.

De vliegende schouwers

Vereniging Noardlike Fryske Wâlden is onderzoek gestart over de toegevoegde waarde van ingezaaide kruidenrijke percelen in het coulisselandschap van de Friese Wouden. Hiervoor heeft de vereniging een studiegroep van een aantal agrariërs uit het elzensingel- en houtwallengebied samengesteld. In deze studiegroep bespreken de deelnemers de ervaringen met kruidenrijke grasmengsels in het coulisselandschap en worden alle bedrijfsmatige voor- en nadelen op een rij gezet.

Kruiden tussen de Coulissen

Eiwit uit het Stienzer Aldlân

In 2021 is het project ‘Leernetwerk Bodem Noordelijke Kleischil’ van Provinsje Fryslân, SPNA en Agrarisch Collectie Waadrâne gestart. Binnen dit project wordt met studiegroepen gewerkt die in de praktijk van elkaar leren en kennis uitwisselen over bodem gerelateerde onderwerpen.

Praktijkproeven klei van Waddenslib

In november 2021 zijn Haven Lauwersoog en Klaei bv gestart met het uitvoeren van de Pilot Slibhub Lauwersoog. In de pilot is samen met diverse agrariërs van Agrarisch Collectief Waadrâne, vereniging Noardlike Fryske Wâlden en Landbouwagenda Holwerd aan Zee verkent of het slib uit de haven een goede grondstof kan zijn voor landbouwdoeleinden.

Onderzoek naar vlas voor de landbouw

Vlas is naast een belangrijkste grondstof voor textiel, een biobased grondstof en een alternatief voor plastic producten, ook een grondstof voor de verfindustrie. Het doel van het project is om van Vlas lijnolie te produceren dat als grondstof kan worden gebruikt voor voeding en als grondstof voor de verfindustrie.

Gebiedsgerichte kansen voor de natuurinclusieve landbouw

We weten al een heleboel over de transitie naar natuurinclusieve landbouw. Echter de versnelling en opschaling van deze transitie is ingewikkeld. Verschillende faal- en succesfactoren hebben invloed op deze transitie.

Het Fjildlab Noordoost-Fryslân is een initiatief van