Eiwit uit het Stienzer Aldlân

In 2021 is het project ‘Leernetwerk Bodem Noordelijke Kleischil’ van Provinsje Fryslân, SPNA en Agrarisch Collectie Waadrâne gestart. Binnen dit project wordt met studiegroepen gewerkt die in de praktijk van elkaar leren en kennis uitwisselen over bodem gerelateerde onderwerpen. Een van de studiegroepen is een groep melkveehouders uit het Stienzer Aldlân.

Deze studiegroep is in 2022 gestart met de vraag “Hoe krijg ik meer eiwit van eigen land?”. Het mes snijdt hierbij aan twee kanten. Aan de ene kant is eiwitteelt goed voor de bodem en aan de andere kant is eiwit een goede aanvulling op het voeraanbod. De melkveehouders vier proeven uitgevoerd onder begeleiding van Theo Wijbenga, specialist akkerbouw bij van Hoogland BV.

Resultaat proef 1 gezaaid met strokenfrees
In de herfst van 2022 is een perceel ingezaaid met een kruidenrijk graszaadmengsel, deels met een strokenfrees en deels met de Vredo doorzaaimachine. Eindresultaat: kruiden gezaaid met de Vredo doorzaaimachine geven weinig resultaat en kruiden gezaaid met de strokenfrees geven een matig resultaat.

Daarnaast is het perceel opgedeeld in stroken die verschillend zijn bemest. Strook 1 is bemest met kunstmest, strook 2 met rundveedrijfmest en strook 3 is niet bemest. Hierbij viel op dat er weinig kruiden stonden in de strook die niet bemest was en gezaaid met de strokenfrees. De bemeste stroken lieten iets meer kruiden zien.

Resultaat proef 2 Veldbonen met strokenfrees
Op een ander perceel kruidenrijk grasland zijn op 1 juni 2023 met de strokenfrees lupinen, erwten, veldbonen, rode klaver en luzerne gezaaid. De opkomst hiervan was matig tot slecht, mede als gevolg van het droge weer. Hierdoor is het moeilijk om aan deze proef een conclusie te verbinden.

Resultaat proef 3 veldbonen tussen de maïs
Op een maisperceel zijn, tussen de maïs, rijen veldbonen, lupinen, erwten, stokbonen en pronkbonen gezaaid. Eindresultaat: van de strook met lupine en pronkbonen was helemaal niets te zien en de erwten zijn vroegtijdig afgestorven. De strook met veldbonen liet wel veldboon planten zien, maar bijna geen peulen. Ditzelfde geldt ook voor de strook met de stokbonen, zeer matig gewas en geen peulen. Al met al was deze proef geen succes.

Resultaat proef 4 Kruidenrijk grasland
Op 26 mei is op een perceel kruidenrijk gras en erwten ingezaaid. Dit was vrij laat, maar door de weersomstandigheden was het niet eerder mogelijk. Door de late inzaai is het gewas op 16 augustus gemaaid, de opbrengst was niet hoog. Het kruidenrijke gras is daarna mooi doorgegroeid en later beweid door koeien. Deze proef biedt mogelijk perspectief voor de toekomst. Door de weersomstandigheden kan niet gezegd worden of deze vier proeven toekomst bieden voor de veehouderij. Hiervoor is nader onderzoek nodig.

Proef 1: Herfst 2022 gezaaid met strokenfrees, met kunstmest, zijn de kruiden ook te vinden.

Proef 2: Veldbonen met strokenfrees, 0 tot 12 peulen

Proef 3: Veldbonen tussen de maïs, heel weinig peul, staat er nog wel.

Proef 4: Kruidenrijk grasland op 17 september 2023.

Dit project wordt mede gefinancierd vanuit de Versnellingsagenda.

Mesokosmossen – Een brug tussen laboratoriumonderzoek en praktijkonderzoek

Petra Boorsma en Emiel Elferink onderzoeken duurzaam bodembeheer met behulp van mesokosmossen, gecontroleerde ecosystemen die de natuurlijke omgeving nauwkeurig simuleren. Deze opzet biedt een efficiënte manier om bodemprocessen te bestuderen, en de resultaten helpen boeren nieuwe inzichten te geven voor duurzamer en winstgevender landgebruik.

Unique Milk Selling Points: Duurzame Innovatie in de Zuivelsector

De initiatiefnemers onderzoeken de unieke samenstelling van melk van biologische koeien op kruidenrijke weides, met als doel onderscheidende kenmerken te identificeren en nieuwe verdienmodellen voor duurzame zuivel te ontwikkelen.

Regenerearje kinst leare: Leren van de bodem

Met de opkomst van regeneratieve landbouw verschuift de focus van schade beperken naar het actief herstellen en verbeteren van de bodem. Het nieuwe project ‘Regenerearje kinst leare’ speelt hierop in. Samen met boeren en onderzoekers wil dit project meer inzicht krijgen in het gebruik van groenbemesters en hoe deze de bodem beïnvloeden. Sander Bernaerts en Sigrid Dassen, twee sleutelfiguren in dit project, vertellen er meer over.

Kansrijke Gewassen

In de eerste fase van het project FjildLokaal willen Stichting Natuur Educatie Buitenpost/De Kruidhof, Hogeschool Van Hall Larenstein en Eettuin/Yn, een ecologisch en maatschappelijk verdienmodel ontwikkelen voor duurzame, lokale voedselproductie met educatieprogramma voor primair en voortgezet onderwijs.

De vliegende schouwers

Vereniging Noardlike Fryske Wâlden is onderzoek gestart over de toegevoegde waarde van ingezaaide kruidenrijke percelen in het coulisselandschap van de Friese Wouden. Hiervoor heeft de vereniging een studiegroep van een aantal agrariërs uit het elzensingel- en houtwallengebied samengesteld. In deze studiegroep bespreken de deelnemers de ervaringen met kruidenrijke grasmengsels in het coulisselandschap en worden alle bedrijfsmatige voor- en nadelen op een rij gezet.

Kruiden tussen de Coulissen

Boeren tussen Boomwallen

Het project “Boeren tussen Boomwallen” geeft vorm aan de transitie naar een meer natuurinclusieve kringlooplandbouw binnen de Noordelijke Friese Wouden. Het project is een samenwerking van vereniging Noardlike Fryske Wâlden, VANLA (Vereniging voor Agrarische Natuur- en Landschapsbeheer in Achtkarspelen), Landschapsbeheer Friesland, Friese Milieu Federatie, Louis Bolk Instituut en Hogeschool Van Hall Larenstein.

Praktijkproeven klei van Waddenslib

In november 2021 zijn Haven Lauwersoog en Klaei bv gestart met het uitvoeren van de Pilot Slibhub Lauwersoog. In de pilot is samen met diverse agrariërs van Agrarisch Collectief Waadrâne, vereniging Noardlike Fryske Wâlden en Landbouwagenda Holwerd aan Zee verkent of het slib uit de haven een goede grondstof kan zijn voor landbouwdoeleinden.

Onderzoek naar vlas voor de landbouw

Vlas is naast een belangrijkste grondstof voor textiel, een biobased grondstof en een alternatief voor plastic producten, ook een grondstof voor de verfindustrie. Het doel van het project is om van Vlas lijnolie te produceren dat als grondstof kan worden gebruikt voor voeding en als grondstof voor de verfindustrie.

Gebiedsgerichte kansen voor de natuurinclusieve landbouw

We weten al een heleboel over de transitie naar natuurinclusieve landbouw. Echter de versnelling en opschaling van deze transitie is ingewikkeld. Verschillende faal- en succesfactoren hebben invloed op deze transitie.

Het Fjildlab Noordoost-Fryslân is een initiatief van